Nelson Mandela

Nelson Mandela mẹhe ma yigbe na tito otohootogbeta yetọn nkọ, bo sọ yin otogan gbọn asóẹpipa otovi lẹ tọn Dali to otò he yin Afrique du Sud tọn mẹ. Ewọ yin dide taidi otogan mẹyu tintan to otò he yin afrique du sud tọn mẹ to Azan koatonnukunawetọ lidosun owhe fatonfenefodewiẹnẹ tọn mẹ. Mandela yin jiji to otò Mvezo he tin to otò afrique du sud tọn mẹ to ahọlu whẹndo thembu tọn mẹ. otozọn wiwà etọn doalọte na onu he yin mẹdepo to mẹde ṣẹnṣẹn, podọ numima kavi kinklan agbasa wunmẹn tọn do ovo. Ehe sọ dé alọpo na ògán dudomẹji yovo lẹ yin to afrique du sud sin otò mẹ. To ovu whenu etọn mẹ, otọ etọn ku whenuena ewọ Mandela ma do hugan owhe wiawe. E gbọ bó nọ kọmẹgan etọn de, he sọ do e wehọmẹ, ewọ lọ wẹ sọ yin wehọmẹyitọ tintan whẹndo Etọn tọn. To 1941 mẹ, e sọ yin menyinyian sọn wemaho plọnyiji alavọ tọn mẹ, na ewọ yin nunkọnnọtọ na ogbeta wehọmẹyitọ daho plọnyiji alavọ tọn lẹ, na hẹndote otoho do gbetazọnwatọ tọn. Sigba ewọ sọ tin to ogbẹta he pli otò afrique tọn lẹpo dopọ he ye nọ ylọ ANC, Bo sọ to azọn wa po họnhlọn po to ogbẹta lọ mẹ. Ewọ tindo ojlo nado whlẹn otò etọn Afrique du Sud tongan sọn mẹnuhẹngble kavi agọjijẹ yovo lẹ tọn mẹ matin nuhẹngble. Mandela yin wiwle, bọ whẹdida dé sọ wa e ji, na eyin to viva po síwá po mẹ to 1962. E sọ nọ ògán ji na owhe 26•5. to owhe 1990, otogan frederick william De klerk tọn ze onu gbígbé dé ogbeta he pli otò Afrique tọn lẹpo dopọ tọn daga. Ehe sọ jo e ai. Podọ nado wayi otogan meyuu tintan to somisomi dé whenu. Mandela da Asi aton bo sọ tindo ovi sidopo. Ewọ tindo yọpọ pẹvi fọtonnunkunawe. To godo fifo oganduwhe etọn tọn to Azan wiẹnẹtọ (14 Ayidosun 1999), Mandela jo ogu na Thabo Mbeki taidi otogan yọyọ afrique du Sud tọn. Mandela yi yẹyinu susugege to ogbẹ whenu etọn, taidi yẹyi akuẹmahọ jijọho tọn na nukọntọ zọn. To Ayidosun 2004 Mandela de Ede sọn otogun gbẹmẹ, bo sọ nọ ojlẹ susu he họntọn etọn lẹ podọ whẹndo etọn. Mandela yin mẹhe ye wa lanmẹzọn na to dotowhe to Pretoria na diho ahunkẹn tọn Ehe sọ fọn jẹeji to osun he já lẹ whenu. Mandela ku to azan de atọ́ntọ osun wiawetọ owhe 2013 to otoho mẹ fi he ye ji te aigba Houghton tọn to Johannesburg to owhe kanwekoatọntọ etọn mẹ. Mandela yin didi to ogletagbeji etọn Qunu tọn mẹ, to wheyihọ otò lọ tọn fihe e whẹn te.