Ovi

Ovi (hugan-dopo: ovi lẹ) wẹ mẹde he ma ko whẹ́n mẹho kavi he ma yin jọja, kavi he owhe etọn ma ko sọ jọja aflanmẹ tọn. To whedelẹnu jọja aflanmẹ he ma ko tindo owhe fọtọ̀n-nukunatọ̀n lẹ lọsu nọ yin yiylọdọ ovi lẹ. Viyẹyẹ he ma ko yin jiji lẹ lọsu nọ yin pinpọnhlan taidi ovi lẹ. Mẹde sọgan yin yiylọdọ ovi mẹjitọ etọn lẹ tọn mahopọnna lehe mẹlọ sọgan ko whẹ́n mẹho sọ. Hogbe devo lẹ he gán yin yiyizan na 'ovi' wẹ yọpọvu, yọpọ, viyẹyẹ, vivu, vipẹvi, visunnu kavi viyọnnu, podọ jọja.

Ovi de to onọ̀ etọn pa

Ovi de po onọ̀ etọn po to anazọ́n de mẹ

Yẹdide ovi de tọn to owhe susu die wayi

To otò adọkunnọ lẹ tọn mẹ, ovi flinflin lẹ nọ yì wehọmẹ. Ovi flinflin lẹ sọgan yì wehọmẹ "tọ́n sọn whégbè ma gbọjẹ" tọn. Aihundida po aihundanu pẹvipẹvi lẹ po, po nugopipe nulẹnpọn tọn yetọn lẹ yiyizan po nọ gọalọna whinwhẹ́n ovi lẹ tọn. Ṣigba to otò he ma ko hunnukun sọmọ lẹ mẹ, ovi lẹ nọ wazọ́n to azọ́nwhé lẹ kavi to ogle lẹ mẹ hẹ mẹjitọ yetọn kavi mẹgopọntọ yetọn lẹ.

Ovi he otọ́ kavi onọ̀ etọn ko kú wẹ yè nọ ylọ dọ "Tọṣiọvi". Tọṣiọvi he ma tindo mẹjitọ depope nọ yin pinplọn whẹ́n gbọn baba-daho kavi onọ̀-daho etọn dali kavi gbọn hẹnnumẹ devo de dali, e ma yinmọ, e na yin zize sọyi owhé tọṣiọvi tọn lẹ gbe. Mẹdevo sọgan yíi taidi ovi etọn bo na pọn ego whẹ́n taidi ovi etọn titi, bọ e na lezun hagbẹ whendo yọyọ lọ tọn.

Weda he gando e go lẹ

• Jọja
• Mẹjitọ
• Nọvi (Nọvisunnu kavi Nọviyọnnu)