Lopo Awọnlin Tọn

Lopo Awọnlin Tọn (glẹnsigbe: Lagos Island) yin Lẹdo Gandudu Dokọ tọn (LGD) de he họakuẹ hugan bosọ tin to ṣẹnṣẹn pẹpẹ to lẹdo Ayimatẹn Awọnlin tọn tọn mẹ to Naijilia. E bẹ adà whèyihọ-waji lopo he wutu yè do dó yinkọ enẹ na ẹn tọn lọ hẹn podọ e yin apadewhé Mimá Awọnlin tọn (Lagos Division) tọn. To mẹhihia tọn he yin nukúnpedego jẹnukọn to Naijilia to owhe 2006 tọn mẹ whenu, sọha gbẹtọ he tin to LGD lọ mẹ yì 209,437 to lẹdo he gbigbló etọn yin kilomẹtlu 8.7 lẹdo pé de mẹ. Odaa poun Lopo Awọnlin tọn tọn dohlán whèyihọ-waji wẹ LGD lọ bẹhẹn; odaa he pò dohlán Whèzẹtẹn-waji uwọ nọ yin alọdlẹndo to paa mẹ poun dọ Whèyihọ Lopo Awọnlin tọn tọn (Lagos Island East).

Nudọnamẹ he gandego lẹ

jlado

To Nọwhe Awọnlin tọn ji, lẹdo gblagada he yin hihọ́basina de tin to hùto Aflika tọn ji, finẹ wẹ lopo lọ tin te bo yin nọtẹn de na whèhutọ Ayọnu lẹ to glètoho Eko tọn mẹ, fie wá jideji kaka bo wa lẹzun tòdaho hùnnukun heyin Awọnlin lọ. Tòdaho lọ ko wa dlẹnkàn gbọn lopo he to lẹdo etọn mẹ lẹ po aigba flala he sẹpọ lẹ po ji.

Lopo Awọnlin Tọn yin ṣiṣáká dopọ hẹ lẹdo he to flala lọ (mainland) po gbọn aná daho atọ̀n dali (Carter Bridge lọ, Eko Bridge lọ po Third Mainland Bridge lọ po) ehe dasá Nọwhe Awọnlin tọn biọ lẹdo Ebute-Metta tọn mẹ. Mọdopolọ e sọ yin ṣiṣaka dopọ hẹ lopo Ikoyi tọn he sẹpọ ẹ po Lopo Victoria tọn (Victoria Island) po. Lẹdo tọjihun glintẹn Awọnlin tọn tọn, Apapa pannukọn awà whèyihọ-waji tọn lopo lọ lọ tọn. Taidi lẹdo ajọwiwa tọn tangan Awọnlin tọn de, Lopo Awọnlin tọn ji wẹ ohọ̀ gandudu tọn tangan lẹ, sọfu lẹ po azọ́nwatẹn lẹ po tin te. Podọ ga, ofi wẹ Sinsẹ̀nhọ Catholic tọn lọ po Anglican tọn lọ po tin te, gọna Maléhọ Daho (Central Mosque) lọ lọsu ga.

To otàn mẹ, Lopo Awọnlin Tọn (Isale Eko) yin fininọ de na Naijiliavi he lẹkọ sọn kalinmọgbenu to otò Brazil tọn mẹ nado dín fibẹtado lẹ. Whẹpo susu wẹ jẹ fihe nọ yin Broad street nọ̀ ji to otọ̀ lọ pa.

 
Alidohiamẹnu Lopo Awọnlin tọn tọn

Adà whèzẹtẹn-waji tọn lopo lọ tọn he ma hùnnukun sọmọ lọ bẹ ahì lẹ po ohọ̀ kiẹkiẹ lẹ po hẹn. Gbẹtọ su taun to lopo lọ ji podọ filọ ján taun podọ vivẹnu ko yin dido nado wleawuna aliho yọyọ lẹ dasá nọwhe lọ nado sọgan hẹn tẹnsisẹ pọnte. Ewọ wẹ yin adà Awọnlin tọn tọn fiẹ Ahọlu Awọnlin tọn lọ nọ nọ̀. Mẹlẹ yise dọ awà ehe kẹdẹ ji wẹ hùnwhẹ Eyo tọn sọgan yin bibasi te to Awọnlin .

Tito Ajọ́wiwa tọn

jlado

Susu to tatọ́-tẹnnọ azọ́nwhe akuẹsedotẹn tọn lẹ mẹ wẹ wẹ tin to Lopo Awọnlin tọn. First Bank of Nigeria yin dopo to akuẹsedotẹn he sin tatọ́-tẹnnọ tin to Marina to Lopo Awọnlin tọn ji. Azọ́nwhé Akuẹ́sẹdotẹn Devo he sọ dó Azọ́nwhé to finẹ wẹ Azọ́nwhé Akuẹ́sẹdotẹn UBA Tọn (United Bank of Africa).

[[Azọ́nwhé] daho po pẹvi po devo he tin to finẹ wẹ: Azọ́nwhé he nọ wleawuna nuzinzán lẹtliki tọn lẹ (Electrical Appliances Manufacturers), azọ́nwhe he nọ họ̀ aigba namẹ bosọ́ nọ gbáhọ̀ mẹ lẹ (Real estate Consultancy Firms), gọna azọ́nwhe devodevo lẹ po wẹ tin to Lopo Awọnlin Tọn.

Nọtẹn Ayidedai tọn lẹ po Nọtẹn Ayidego tọn lẹ po

jlado

Tom Jones Memorial Hall And Library

jlado

Tom Jones Memorial Hall tin to aliklán Nnamdi Azikiwe tọn ji, to Idumota, he yè nọ ylọ dọ Victoria St dai, e jẹna ayidego na finẹ wẹ hodidọ ojlofọndotenamẹ Zik (zikists) lẹ tọn yin didiọ te to Abọ̀húsun 1948 tọn. Plitẹnhọ lọ yin gbigbá gbọn omẹ dejidego he yin dide gbọn Mẹdaho Thomas Jones he ku to 1913 dali lẹ. To kandai mẹdetiti tọn etọn mẹ, e de aigba de po akuẹ he na yin yiyizan nado gbá plitẹnhọ de po wesẹ̀dotẹn de po do e ji de po dovo ehe na yinuwa taidi oflin de to oyin emi tọn mẹ.

Freedom Park

jlado

Freedom Park ko wa jẹ lilẹzun nupọntẹn ayidedai tọn tangan de he tin to Lopo Awọnlin tọn. To dai, opá gàntọ lẹ tọn de wẹ e yin to whenue otò lọ gbẹ po to aṣẹpipa yovo lẹ tọn glọ podọ Her Majesty's Broad Street Prison wẹ e nọ yin yiylọ dọ to whenẹnu. Freedom Park yin didoai nado sẹ̀n taidi oflin de na tọgbó he hoavùn sinsinyẹn sọta gandudomẹji yovo lẹ tọn bo dugu mẹdekannujẹ otò lọ tọn lẹ tọn. Nọtẹn lọ yin hunhun to 2010 nado basi hùnwhẹ owhe 50tọ Mẹdekannujẹ Naijilia tọn tọn. Nọtẹn lọ ko wa lẹzun nọtẹn ayidedai tọn de na tomẹnu lẹ po jonọ lẹ lọsu po podọ a sọgan mọ boṣiọ mẹhe go otàn donù lẹ tọn gbọn kamẹ-gomẹ to nọtẹn lọ. Ohọ̀ sinima tọn de sọ tin to finẹ ga fie yè sọgan basi nuwiwa lẹ, tito hanjiji tọn lẹ po wadohia lẹ bibasi po te. A sọgan sọ gbọjẹ́ to apa na otọ̀ po asisa osìn tọn he to lẹdo nọtẹn lọ tọn mẹ lẹ kavi a na jlo na yì Yẹdide-sẹdotẹn Wole Soyinka Art Gallery tọn nado yi pọn anazọ́n vonọtaun lẹ.

Marina road

jlado

Marina Awọnlin tọn lọ tindo ohọ̀ azọ́nwatẹn tọn sọha de, podọ ohọ̀ devo lẹ taidi Bookshop House he yin CMS po Cathedral Church of Christ po tọn dai. Na ninọmẹ aigba lọ tọn wutu, susu to dodonu ohọ̀ he dite lẹ tọn wẹ yin didoai do họdòtin gaa lẹ ji kavi do ogàn he yè ján ganji bo kọ̀n klanklé etọn lẹ ji. Lẹdo lọ bẹ ohọ̀ delẹ hẹn taidi National House, fie azọ́nwhe Shell tọn tin te todin podọ ewọ wẹ yin ohọ̀ azọ́nwatẹn tọn he dite taun tintan to Marina. Tatọ́-tẹnnọ̀ Central Bank tọn dai tọn po Investment House, tatọ́-tẹnnọ̀ akuẹsẹdotẹn Bank of Industry tọn po tọn yin gbigbá to 1960. Aigba he ji Investment House yin gbigbá do lọ wẹ yin nọtẹn Grand Hotel tọn dai whẹpo uwọ do wa yin gbigbàkija. New Africa House of UAC, Elder Dempster House, tatọ́-tẹnnọ̀ Nigerian Ports Authority head tọn po tatọ́-tẹnnọ̀ National Electric Power Authority tọn dai tọn po sin nọtẹn wẹ tin to lẹdo ehe mẹ.

Nọtẹn Tangan lẹ to Lopo Awọnlin tọn

jlado

Alọdlẹndonu lẹ

jlado

Nọtẹn gbonu tọn he ṣáká dopọ hẹ ẹ lẹ

jlado